بازارچه سومار، دروازه ای برای دستیابی به بازار عراق

کرمانشاه - ایرنا - مرزهای طولانی کرمانشاه با عراق در بخش های عرب و کردنشین، گرچه هشت سال در تاریخ روابط دو کشور تهدید بود اما با اتمام جنگ بخصوص با فروپاشی رژیم بعث، عاملی برای بسط روابط تجاری دو کشور شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، تفکر گشایش بازارچه ای در سومار و هم مرز با استان دیالی عراق، به سال 87 باز می گردد و حتی هیاتی از استان کرمانشاه به اتفاق استاندار دیالی از نقطه صفر مرزی بازدید میدانی داشتند و در این بین وعده هایی داده شد و حتی تفاهمنامه ای میان دو طرف نیز رد و بدل شد. 

استان کرمانشاه دارای دو بازارچه رسمی پرویزخان و شوشمی و بازارچه شیخ صله در ثلاث باباجانی است ضمن اینکه مرز بین المللی خسروی نیز در این استان واقع شده که عمدتا کاربری زیارتی دارد.

پرویزخان اولین مرز زمینی در صادرات کالاهای غیرنفتی کشور است و به تنهایی بار 52 درصد از کل صادرات ایران به کشور عراق و حتی کشورهای حوزه مدیترانه را به دوش می کشد ضمن اینکه بازارچه شوشمی نیز در رده سه بازارچه برتر کشور در واردات عمدتا ماشین آلات و مواد اولیه مورد نیاز کارخانه ها و واحدهای تولیدی است و به تازگی هم با دستور رییس جمهوری، تردد مسافر از این مرز آزاد و بلامانع شد.

با این اوصاف حیات این مرزها و رونق فعالیت های اقتصادی همیشه تابعی از دو شرط مهم ˈوضع امنیتیˈ و ˈروابط دو حاکمیت در اطراف این مرزهاˈ بوده است به طوری که با ناآرامی های اخیر در کشور عراق، از بار فعالیت های تجاری در مرز پرویزخان کاسته شده و اکنون تردد کامیون ها در این بازارچه به حدود 200 دستگاه کاهش داشته است.

گرچه این موارد را قبلا هم شاهد بوده ایم و حالتی گذرا دارد اما این اوضاع، متولیان استان کرمانشاه را برای توسعه زیرساخت های مرزی و بخصوص راه اندازی بازارچه سومار دلسرد نکرده است.

امروز فرماندار گیلانغرب به نمایندگی از جمهوری اسلامی با فرماندار شهرستان بلدروز از توابع استان دیالی با هم در این رابطه دیدار و گفت و گو می کنند.

یکی از اهداف راه اندازی این بازارچه به نوعی تلاش برای خروج دومین شهر مقاوم ایران یعنی گیلانغرب از بن بست جغرافیایی و کمکی به معیشت مردم این نقطه بود هرچند که در زمان استانداری سید دادوش هاشمی اعلام شد که برای ساکنان گیلانغرب امکان تجارت کوله بری در این بازارچه میسر خواهد شد تا کمکی به اقصاد مردم این منطقه باشد.

اما به نظر می رسد بحث کوله بری در شرایط کنونی از دستور کار خارج شده (رویه پیله وری وجود دارد) ولی بودن یک بازارچه فعال که پیوندگر بخش های اقتصادی، تولیدی و تجاری کشور و استان کرمانشاه با بازار بکر عراق در بخش عرب نشین است، خود می تواند مزیتی مهم باشد و اهالی گیلانغرب از مزایای آن منتفع شوند.



** گیر بر سر یک دهنه پل و چند کیلومتر راه دسترسی!



روز گذشته در نشستی که برای بررسی روند امور این بازارچه در دست احداث در استانداری و به ریاست معاون برنامه ریزی برگزار شد، اعلام شد که در بخش ایرانی این بازارچه و از سوی مسوولین کشور و استان کرمانشاه رقمی حدود 60 میلیارد ریال برای تکمیل زیرساخت ها تخصیص یافته و حتی به تاکید معاون برنامه ریزی استانداری قرار است این رقم ابلاغ بودجه ای شود.

ظاهرا مشکل اصلی وجود رودخانه فصلی منطقه است که در فصل های بارشی بخصوص در پاییز و زمستان تردد را با مشکل مواجه می کند و گرچه قرار بوده که راه و شهرسازی نسبت به احداث یک دهنه پل بر روی این رودخانه اقدام کند و حتی 20 میلیارد ریال هم در این راستا تخصیص یافته اما هنور کاری در این خصوص نشده است.

در آنسوی مرز هم نیاز است تا حدود پنج کیلومتر دسترسی ساخته شود اما هنوز طرف عراقی از عهده این کار بر نیامده و ظاهرا اگر شرکت های ایرانی هم بخواهند این پروژه را انجام دهند باید، در بغداد به ثبت رسیده باشند در عین حال براساس گفته مدیرکل امنیتی انتظامی استانداری کرمانشاه و به نقل از فرماندار بلدروز، کار اجرایی در آنسوی مرز و در بخش عراق آغاز شده است.

ˈشهریار حیدریˈ اظهار کرد که برای پاکسازی میادین مین در هر دو سوی مرز هم با تیم های پاکسازی برای مین زدایی این مناطق با موافقت وزارتخانه های دفاع و کشور هماهنگی شده است.



** تحریم کالاهای عربستانی و اردنی، زمینه مناسب برای حضور اجناس ایرانی؛



براساس گفته مشاور اقتصادی استاندار کرمانشاه، کوتاه ترین مسیر زمینی به بغداد از کشورمان از راه سومار است.

ˈمحمود فرهادیˈ اظهار کرد که هم اینک و با توجه به وضعی که در بخش عرب نشین عراق حاکم است، مردم این مناطق کالاهای تولید کشورهایی مثل عربستان، اردن و... را تحریم کرده اند و بدین ترتیب فرصتی مغتنم برای ورود تولیدات ایرانی به این منطقه فراهم شده است و حتی نیاز به کالا در این مناطق نیز بسیار بارز است، بنابراین باید در راه اندازی زیرساخت های بازارچه سومار باید جدیت و قاطعیت داشته باشیم.

وی افزود: همه کارهای مربوط به راه اندازی بازارچه سومار قرار است از طریق فرماندار گیلانغرب انجام شود.



** توجیه بالای فعالیت تجاری در بازارچه سومار



در روزهای اخیر شاهد افت مراودات تجاری در مرزهای پرویزخان و شوشمی و شیخ صله که در بخش کردنشین عراق واقع شده اند، هستیم به طوری که بنا به گفته معاون برنامه ریزی استانداری کرمانشاه هم اکنون در روز حدود 200 کامیون از پرویزخان و شاید 70 کامیون از شیخ صله تردد می کنند که همین مساله لزوم راه اندازی بازارچه سومار برای دسترسی کشور به بازاری جدید که در بخش عرب نشین عراق قرار دارد، را تقویت کرده است.

ˈعلی اصغر میرزاییˈ اظهار کرد که این بازارچه باید بزودی فعال شود حتی اگر اظهارنامه ها را هم در گمرک قصرشیرین انجام دهیم و تعلل در راه اندازی بازارچه سومار باعث فرصت سوزی و هدررفت منافع کشور و استان می شود.

وی با اشاره به دیدار امروز فرمانداران گیلانغرب و بلدروز در مورد بازارچه سومار، تاکید کرد که لازم است در این زمینه راه حل مشترکی یافت شود و همچنین تفاهمنامه های قبلی با بخش های عرب نشین عراق را احیا کنیم.

وی در مورد پنج کیلومتر راه دسترسی که مربوط به بخش عراقی است، اظهار کرد که اگر شده خودمان این راه را می سازیم زیرا برای جمهوری اسلامی ایران منافع این بازارچه بسیار بیشتر از این گونه هزینه هاست و ساخت این راه با هزینه خودمان در این مورد به اندازه کافی توجیه دارد.

وی همچنین از راه و شهرسازی خواست تا برای ساخت پل بر روی رودخانه فصلی منطقه نیز فکری کند ضمن اینکه با توجه به استقرار ارتش در کانکس های ایجاد شده، باید در این مورد هم رایزنی کنیم و زمینه را برای ورود فعالان تجاری و اقتصادی فراهم کنیم.

معاون برنامه ریزی استانداری کرمانشاه به کند شدن رویه های تجاری در سایر بازارچه های استان اشاره کرد و بر لزوم حفظ امتیاز بازارچه سومار تاکید کرد و خواستار آن شد تا تردد کامیون ها را در سومار به روزانه دست کم 700 کامیون ارتقا دهیم تا خلا سایر بازارچه ها به نوعی جبران شود.

براساس اعلام مسوولین، هم اینک زیرساخت های مربوط به آب، برق، مخابرات و راه در بخش ایرانی فراهم شده و کانکس های تجهیز شده نیز در این مرز مستقر شده اند اما لنگ این بازارچه هرچه هست باید در آنسوی مرز و در بخش حاکمیتی عراق جست و جویش کرد آنجا که به گفته مشاور اقتصادی استاندار کرمانشاه، تا پیش از این ایراد اصلی در عدم صدور موافقت وزارت امور خارجه عراق بوده ولی اکنون شش ماه است که این موافقت نیز اخذ شده و احداث بازارچه در بخش عراقی نیز رنگ و بوی جدی به خود گرفته است.

البته بازارچه سومار و اهمیت آن در سفر رهبر انقلاب به استان نیز مورد تاکید قرار گرفت و در مصوبه ای قرار بر این شد تا 100 میلیارد ریال اعتبار برای احداث این بازارچه تخصیص داده شود که به گفته معاون برنامه ریزی استانداری کرمانشاه تاکنون این رقم پرداخت نشده است.

نکته قابل تامل اینکه اگر کالاهای ایرانی از راه مرز پرویزخان به بخش جنوب عراق صادر می شد اکنون با راه اندازی بازارچه سومار بنظر می رسد شرایطی بس آسان برای توسعه مراودات تجاری با این بخش از کشور عراق فراهم می شود و می توان به رقم هدفگذاری شده صادرات 10 میلیارد دلاری استان کرمانشاه به عراق در چهار سال آینده بسیار امیدوار بود.

یادمان باشد که یکی از مزیت های مهم استان کرمانشاه مرزی بودن و داشتن شرایط تجاری آن است و اگر برای به فعلیت رساندن ظرفیت های نهفته و بالقوه استان کاری نکنیم، فرصت و ارزش افزوده ای که می تواند کمک شایانی برای رفع معضل بیکاری و ورود ارز و گردش چرخ تولید در استان داشته باشد، به راحتی از کف مان می رود و این فقط معنای ˈظلم به استان و منافع ملیˈ را دارد و بس.